تقسیم بندی فرش بختیاری از نظر بافت
از لحاظ بافتی سه نوع است:
- تخت بافت یک پود زیررو
- نیم لول دوپوده
- لول بافت دوپود
قالی های ایلیاتی در اندازه های مختلف بافته می شود. و بزرگترین قالی آنها تا اندازه ۳۹۰*۳۰۰ می باشد.
از لحاظ بافت تخت تاثیر ویژگی های قالی های اصفهان است. سر فرش دو نوع گلیم زیر رو با استفاده از پود فرش است.
تقسیم بندی فرش بختیاری از نظر نوع
قالی ها و فرش های چهارمحال بختیاری به دو گروه عمده تقسیم شده اند:
- قالی بختیاری که حاصل هنرمندان عشایر بختیاری می باشد.
- قالی ها و فرش هایی که حاصل هنرمندان عشایر ترک قشقایی می باشند.
بافت قالی بختیاری
دارها بختیاری به صورت افقی می باشد که این دارها معمولا به بافنده فشاری زیادی وارد می نماید.
جنس فرش ها و قالی های بختیاری از نوع پشم بسیار مرغوب می باشد که حاصل دباغی و پشم چینی گوسفندان و بزهای عشایر است.
رج شمار این فرشها معمولا بین ۱۷ تا ۲۰ درج بوده که البته امروزه فرش ها و قالی هایی با رج شمار ۴۰ نیز یافت می شود.
بافت این فرش ها به صورت گره ترکی می باشد و معمولا به صورت دوپوده هستند. اما در مناطقی از بافت فارسی و تک پوده نیز استفاده می شود.
ابعاد فرش های بختیاری بسیار کوچک است زیرا مهم است که فرش ها به راحتی قابل حمل باشند.
طرح های رایج در فرش های بختیاری
نقوش فرش های عشایر، کاملا ذهنی بوده و در بافت این فرش ها از نقشه قبلی استفاده نمی شود. قالی ها و فرش های بختیاری بیشتر شامل طرحهای خشتی مانند خشتی جانوری و گل گیاه. و همینطور ترنجی، سرو و کاج، قابی سماوری، گل مینا، گل اشرفی، گلدانی، شرابه، گلدانی و درختی می باشد.
نقوش رایج در دستبافته های بختیاری میتوان به نقوش زیر اشاره کرد:
- درختی قاب قابی
- قاب قالی سروی
- خشتی بی بی بافت
- نقوش لوزی که در داخل لوزیها با گلهای ریز و شکوفه گلهای سروی تزیین می یابد
- دسته گلی
- لچک و ترنج شکسته
- خشتی
- گلدانی
- درختی محرابی
- چهارشتری
- باغی با نقش گل و پیچک
- طرح های مشبک و چهار خانه لوزی و مربع
- نقش حیوانی شیر
رنگ فرش بختیاری
در میان رنگ های بختیاری رنگ زرد رنگ خاص آنها می باشد و عموما رنگ بندی دقیقی ندارد. از دیگر رنگها می توان به کرم، سرمه ای، گل اناری، لاکی، زرد، پشمی، فیروزه ای، آبی، حنایی، نارنجی، لیمویی، آبی آسمانی، زیتونی سیر و روشن، قرمز دانه ای، روناسی، صورتی سیر و روشن و قهوه ای سوخته اشاره نمود.
با گره ترکی در فرشهای تخت بافت باگره فارسی در فرشهای لول و نیم لول بافت استفاده می شود.
فرش ها دارای ضخامت گوناگون که بسیار درشت بافتی در بختیاری هودی بافت و متوسط و ظریف بافتی را بی بی بافت می نامند.
قالیشویی:
قالیشویی فرش بختیاری به علت تراکم بافت و استفاده از پشم بسیار مهم است و باید با شامپوی های مخصوص قالی شویی شسته شود تا شستشوی فرش به بهترین شکل انجام بگیرد.
